Problemy z bezsennością | diagnostyka, leczenie, dieta
Bezsenność jest powszechnym problemem, i myślę, że każdy z nas kiedyś jej doświadczył lub doświadczy w przyszłości. Dlatego w tym wpisie, powiem o tym, czym ona dokładnie jest, jakie mogą być przyczyny, oraz diagnostykę w tym kierunku, oraz jak wygląda leczenie dietetyczne i farmakologiczne.
Bezsenność to problemy z zaśnięciem oraz utrzymaniem i jakością snu. Może być to stan krótkotrwały lub przewlekły, który wymaga diagnostyki i zastosowania farmakoterapii.
Podział według Międzynarodowej statystycznej klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych (ICD-10):
• bezsenność organiczna - związana z istniejącymi schorzeniami
• bezsenność nieorganiczna - przyczyną NIE są inne choroby. Oznacza poczucie niedostatecznej ilości snu oraz jego jakości. Te problemy występują co najmniej 3 razy w tygodniu przez co najmniej 1 miesiąc.
Powyższy podział można ująć jeszcze tak:
- bezsenność pierwotna:
- bezsenność idiopatyczna - nie ma określonej przyczyny
- bezsenność psychofizjologiczna- przyczyną może być: zaburzenie rytmu okołodobowego, stres lub trudna sytuacja życiowa, zaniedbana higiena snu
• bezsenność wtórna - jest związana z objawem lub chorobą (choroby tarczycy, nerek etc.)
Rodzaje bezsenności można jeszcze podzielić biorąc pod uwagę czas trwania:
- Bezsenność przygodna - występuje okresowo i trwa do kilku dni
- Bezsenność krótkotrwała - trwa do 4 tygodni, i jest spowodowana np. stresującym okresem w życiu
- Bezsenność przewlekła - może towarzyszyć przewlekłym chorobom (depresja, schorzenia przebiegające z bólami).
2. KONSEKWENCJE, DO KTÓRYCH PROWADZI BEZSENNOŚĆ
Przewlekła bezsenność niestety niesie za sobą szereg skutków, które niestety pogarszają dodatkowo jakość jak i satysfakcję z życia. Przewlekła bezsenność:
- upośledza funkcje poznawcze
- pogarsza wydajność i samopoczucie
- często powiązana jest z depresją
- wybuchowość, poirytowanie, zdekoncentrowanie czy drażliwość
- zwiększone ryzyko chorób układu immunologicznego!!! (np. Choroby tarczycy)
3. PRZYCZYNY PRZEWLEKŁEJ BEZSENNOŚCI
- chroniczny stres
- zła higiena snu
- bezdech senny
- praca zmianowa (zaburza rytm okołodobowy!)
- Różne leki
- nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych
- nadużywanie preparatów z kofeiną i guaraną
- choroby układu nerwowego
- choroby autoimmunologiczne
- zaburzenia psychiczne
- zaburzenia medyczne (choroba Parkinsona,chora tarczyca, zaburzenia pracy nerek, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze)
- zmiana stref czasowych
4. DIAGNOSTYKA BEZSENNOŚCI
• badania krwi - przy długotrwałej bezsenności (może to pomóc w znalezieniu przyczyny i np. wykluczyć choroby tarczycy.
• EKG
• pulsoksymetria
• encefalografia (EEG) - służy do wykrywania nieprawidłowości w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
• pomocny może być akcelerometr (to przenośne urządzenie noszone na nadgarstku mierzące aktywność fizyczną).
5. LECZENIE DIETETYCZNE
Niedobory witamin i składników mineralnych mogą być przyczyną zaburzonego snu oraz bezdechu sennego.
• witamina D3 ( ma duży wpływ na utrzymanie odpowiedniego poziomu melatoniny)
• dieta bogata w tryptofan (to aminokwas egzogenny niezbędny do syntezy melatoniny) Zawierają go: ryby, pestki dyni, ser mozzarella, orzechy, brokuły, banany.
• witamina B6, witamina C i taurynian magnezu (wspierają wchłanianie tryptofanu, a co za tym idzie, odpowiedni poziom melatoniny)
6. DOMOWE SPOSOBY NA BEZSENNOŚĆ
Na krótkotrwały, epizodyczny problem z zasypianiem należy działać łagodnie. Można zastosować:
- preparaty ziołowe (herbata z melisy, preparaty zawierające szyszki chmielu, czy korzeń kozłka lekarskiego) - ale należy uważać na niektóre zioła, bo mogą wchodzić w interakcje albo między sobą, albo ze stosowanymi lekami.
- preparaty nasenne z melatoniną, które są dostępne w aptekach bez recepty
- techniki relaksacyjne, joga i medytacja
Należy również zadbać o higienę snu:
• Na co najmniej 2 godziny przed snem przestać korzystać ze wszystkiego co ma światło niebieskie (telefony, tablety, komputer, telewizor)
- na 4 godziny przed snem unikanie aktywności fizycznej
- zadbanie o odpowiednią temperaturę w sypialni (optymalna to 18-20°C)
- unikanie drzemek w ciągu dnia trwających dłużej niż 15 minut
- unikanie używek typu alkohol czy nikotyna
- spożywanie kolacji najpóźniej 3 godziny przed snem.
7. LECZENIE FARMAKOLOGICZNE BEZSENNOŚCI
- leki nasenne, które zawierają: pochodne benzodwuazepiny oraz tzw. Z-leki, czyli leki nowej generacji zawierające substancje aktywne, takie jak: zaleplon, zolpidem, zopiklon.
Jednakże, preparaty nasenne tego typu stosuje się tymczasowo. Mogą niestety one uzależniać, ponieważ działają na aktywność ośrodkowego układu nerwowego.
- leki przeciwhistaminowe (u osób, które leczą się z alkoholizmu i cierpią na zaburzenia snu, gdyż nie są one tak uzależniające)
- terapia poznawczo-behawioralna sprawdzi się u osób np. z depresją, które mają ciągłe problemy z zaśnięciem
!!! Z kłopotami ze snem trwającymi dłużej niż miesiąc należy udać się do lekarza rodzinnego (by wykluczyć choroby), psychiatry (gdy należy zastosować farmakologię) lub psychoterapeuty (w celu zastosowania odpowiedniej terapii i pracy nad higieną snu)!!!
Mam nadzieję, że moja notka była pomocna, i jeśli masz poważne problemy z zasypianiem, to podejmiesz się choćby kilku kroków by poprawić swój sen.
Dla mnie temat ten był ambitny i rozwojowy, ponieważ sama zaczęłam więcej dowiadywać się w tym temacie i zdobyłam dodatkową wiedzę.
Dziękuję. Pozdrawiam.
Leyla med.dietetyk
W razie jakichkolwiek pytań zapraszam do sekcji komentarzy. 3maj się ;)
Mój blog o językach obcych <3
OdpowiedzUsuńhttps://poliglotka-leyla.blogspot.com/?m=1